งานโลจิสติกส์ งานขาย งานจัดซื้อ งานพัฒนาประสิทธิภาพ คุณว่าคนจบฟู้ดทำได้หรือไม่ ตั้งแต่อดีตจนปัจจุบันแผนกที่คนจบฟู้ดไปทำงานก็จะวงเวียนอยู่ที่ R&D, QC, QA, Production ซึ่งเติบโตในตำแหน่งที่สูงขึ้นในฐานะมือปืนรับจ้าง หากอายุเกิน 40 แล้วก็เหนื่อนอยู่หากจะย้ายไปเริ่มต้นในสายงานอื่น แต่ก็มีคนจบฟู้ดอีกบางส่วนทีไม่ได้ทำในแผนกต่างๆข้างต้น ไม่ใช่ว่าแผนกเหล่านั้นจะไม่ดี ก็เป็นแผนกที่ดีที่ได้ทำงานตรงกับสายงานทีจบมานั่นแหละ แต่ด้วยบุคลิกภาพ และความถนัดแต่ละคนไม่เหมือนกัน และโลกการทำงานที่เน้นการทำงานหลายทักษะในปัจจุบัน คนจบฟู้ดบางคนที่มีความมั่นใจว่าสามารถทำงานท้าทายได้แม้บางเรื่องจะไม่ได้เรียนมาโดยตรง ก็เลยออกไปผาดโผนโจนทะยานในโลกภายนอกวงการที่คนสายฟู้ดส่สนใหญ่ทำกัน ปรับตัวเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ แม้ว่าจะเป็นงานไม่ได้จบมาโดยตรง แต่เมื่อมีโอกาส และคิดว่าตัวเองสามารถเรียนรู้พัฒนาตัวเอง อีกทั้งค่าตอบแทนที่ท้าทาย คนจบฟู้ดหลายคนก็ไปโลดแล่นในงานเหล่านั้นได้ ไม่อายใคร ตัวอย่างงานที่คนจบฟู้ดจบออกไปทำงานมากขึ้น ได้แก่
- งานโลจิสติกส์
เริ่มต้นทีเดียวงานโลจิสติกส์ นั้นไม่ได้มีคนจบด้านนี้โดยตรงเพราะย้อนหลังไปสัก 30 ปี ไม่มีสาขาโลจิสติกส์ในประเทศ ใกล้ๆ เคียงก็จะเป็นสาขาการขนส่ง สาขาวิศวกรรมอุตสาหกร สาขาการจัดการอุตสาหกรรม คนทำงานในตำแหน่งบริหารสูงๆ ในวงการโลจิสติกส์ จึงตัดสินใจไม่ยากที่รับคนที่ไม่ได้จบสาขาโลจิสติกส์เข้ามาทำงานด้านโลจิสติกส์ และหากเป็นโลจิสติกส์สินค้าประเภทเน่าเสียได้ เสื่อมคุณภาพทางชีวเคมีได้ ต้องใช้ระบบ GMP (Good Manufacturing Practice) ด้วยคนจบฟู้ดมาก็ยิ่งได้เปรียบ และที่สำคัญเป็นทีทราบกันดีว่า นอกเหนือจากทำงาน Operations หากมีความสามารถในด้าน Analysis และทักษะภาษาอังด้วยแล้ว เงินเดือนของบริษัท 3PL หรือ 4PL Logistics ก็พุ่งทะยานกว่าคนโรงงานอาหารหลายเท่าจนคนที่เข้ามาในวงการจิสติกส์ ไม่อาจกลับไปโรงงานอาหารได้อีกเหตุผลสำคัญอีกอย่างก็คือเรื่องเงินเดือน ปัจจุบันมีสถาบันการศึกษาบางสถาบันถึงกับจัดหลักสูตรการศึกษาทางด้านโลจิสติกส์อาหารโดยตรง เมื่อเริ่มเข้าสู่แวดวงโลจิสติกส์แล้ว การเปลี่ยนงานในสายงานโลจิกส์ต่างบริษัทก็เป็นโอกาสในการเพิ่มเงินเดือนได้อย่างก้าวกระโดดทีเดียว
- งานด้านการขาย / การตลาด
งานด้านการขายนี่มีมานานแล้ว หลายๆ คนที่บุคลิกดี พูดจาเก่ง มีความรู้พื้นฐานทางเทคนิคทางวิทยาศาตร์และเทคโนโลยี ก็อาจไปขายเครื่องมือวิทยาศาสตร์ ให้กับโรงงานอาหาร หน่วยงานราชการและโรงงานที่เกี่ยวข้อง หรือไม่ก็ได้ทำงานฝ่ายขายในบริษัทจำหน่ายสินค้าอาหาร หากเมื่อเริ่มต้นทำงานงานด้านการขาย แล้วเส้นทางก็เติบโตไปในด้านการขาย การวางแผนการขาย การวางแผนการตลาด จนบางคนเมื่อประสบการ์มากขึ้นก็เห็นช่องทางธุรกิจ ออกมาเป็นผู้ประกอบการเองหลายราย และคนทำงานการตลาดมาก่อนเมื่อมาทำธุรกิจเองก็เห็นภาพธุรกิจชัดเจน และรู้จักคนมีเครือข่ายมากกว่าคนทำงานประจำในโรงงาน
- งานด้านจัดซื้อ
ก็ไม่หนีไปจากงานโลจิสิติกส์สักเท่าไร บางบริษัทถือว่าจัดซื้อเป็นแผนกโลจิสิสติกส์ด้วยซ้ำ อย่างไรก็ตามงานจัดซื้อก็มีลักษณะงานเฉพาะ กว่างาน Inventory หรือ Transportation ที่เป็นกิจกรรมหลักของโลจิสติกส์ บางบริษัทไม่มีแผนกโลจิสติกส์ แต่ก็มีแผนกจัดซื้อ การทำงานจัดซื้อวัตถุดิบหรือสินค้าทีใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร เลี่ยงไม่ได้ที่ต้องเกี่ยวข้องกับแผนกประกันคุณภาพ และมีโอกาสได้พบปะผู้คน ได้ใช้ทักษะภาษาอังกฤษ ทักษะการเจรจาต่อรอง และที่สำคัญทักษะเหล่านี้ใช้เครื่องจักรอัตโนมัติ หรือ AI มาช่วยไม่ได้
- งานด้านพัฒนาประสิทธิภาพ /เพิ่มผลผลิต/ Operation Excellence
ถือเป็นงานด้าน Analysis ที่ต้องใช้องค์ความรู้หลาย ๆ ด้าน ทั้งความรู้ทางฟู้ด ความรู้ทางวิศวกรรมอุตสาหการ ความรู้ทางเทคโนโลยีสารสนเทศ และที่สำคัญต้องมีความรัก ความถนัด มีไหวพริบปฏิภาณ ในการบูรณาการองค์ความรู้หลายอย่างเพื่อหาทางแก้ปัญหา นำเสนอ Solution ให้กับการดดำเนินการปฏิบัติการต่างๆ ถ้าเป็นที่โรงงานอาจเรียกว่า แผนกเพิ่มผลิต แผนกพัฒนาประสิทธิภาพ แต่ถ้าในธุรกิจโลจิสติกส์ เรียกว่า Solution Design งานด้านนี้มีทั้งเปิดรับโดยตรง และย้ายมาจากแผนกอื่นหากเห็นว่ามีความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และมีทักษะการพูด การนำเสนอที่ดี และหากภาษาอังกฤษก็ไม่เป็นอุปสรรคแล้ว ไปได้ไกล เหมือนเสือติดปีกเลยทีเดียว
การออกแบบหลักสูตร การจัดการเรียนการสอนในสถาบันการศึกษาที่จัดการศึกษาควรจะต้องพิจารณาให้เหมาะสมกับทิศทางการออกไปทำงานของบัณฑิตในปัจจุบัน หากเป็นสถาบันการศึกษาที่มีจุดแข็งทางวิชาการมานานมีความโดดเด่น Frontier Research ด้านอาหาร ก็ควรได้มุ่งเน้นไปในจุดแข็งต่างๆ ที่มี แต่สำหรับสถาบันการศึกษาใหม่ หรือแม้สถาบันการศึกษาเก่าที่เพิ่งเปิดหลักสูตรใหม่ทางด้านอาหาร ควรจะต้องทบทวนว่าบัณฑิตที่จบทางด้านฟู้ดที่ผลิตไปนั้น ได้ไปทำงานอะไรกันแน่ ไปทำงานด้านฟู้ดจริง ๆ กี่คนคิดเป็นร้อยละเท่าไร และทักษะความรู้ที่เขาเอาไปใช้กันในการทำงานนั้นเรื่องอะไร ไม่ใช่มุ่งสอนแต่ความรู้ความถนัดที่อาจารย์อยากสอนโดยไม่สนใจการเปลี่ยนแปลงภายนอกในโลกของการทำงาน ไม่อย่างนั้นก็จะกลายเป็นสอนไปในสิ่งที่ไม่ได้ใช้ คนจบไปก็ไปใช้ในสิ่งที่ไม่ได้เรียน แล้วการเรียนรู้พัฒนาตัวเองของคนทำงานก็จะมุ่งเน้นไปทีการเรียนหลักสูตรสั้นๆ ที่เอาไปใช้ทำงานได้ ไม่สนใจปริญญามากขึ้นทุกวัน
หากท่านผู้อ่านเห็นว่ายังมีสาขางานอื่นๆ ที่ยังไม่ได้เขียนไว้ โปรดแนะนำเพื่อทีมงานจะได้รวบรวมและนำมาเขียนเพิ่มเติมในโอกาสต่อไป
สนใจอบรม PCQI : FSPCA Preventive Controls for Human Food
สนใจอบรม FSVP: Foreign Supplier Verification Program
